- Y Diweddaraf sydd Ar Gael (Diwygiedig) - Saesneg
- Y Diweddaraf sydd Ar Gael (Diwygiedig) - Cymraeg
- Gwreiddiol (Fel y'i Deddfwyd) - Saesneg
- Gwreiddiol (Fel y'i Deddfwyd) - Cymraeg
Ar hyn o bryd nid oes unrhyw effeithiau heb eu gweithredu yn hysbys ar gyfer y Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021, Croes Bennawd: Rheoliadau uno.
Efallai na fydd deddfwriaeth ddiwygiedig sydd ar y safle hwn yn gwbl gyfoes. Ar hyn o bryd mae unrhyw newidiadau neu effeithiau hysbys a wnaed gan ddeddfwriaeth ddilynol wedi'u gwneud i destun y ddeddfwriaeth yr ydych yn edrych arni gan y tîm golygyddol. Gweler 'Cwestiynau Cyffredin' am fanylion ynglŷn â'r amserlenni ar gyfer nodi a chofnodi effeithiau newydd ar y safle hwn.
(1)Os yw Gweinidogion Cymru yn cael cais i uno, cânt wneud rheoliadau sy’n darparu ar gyfer cyfansoddi prif ardal newydd ar ddyddiad a bennir yn y rheoliadau (“y dyddiad trosglwyddo”) drwy—
(a)diddymu prif ardaloedd y cynghorau sy’n uno ar y dyddiad trosglwyddo, a
(b)uno prif ardaloedd y cynghorau sy’n uno i greu prif ardal newydd.
(2)Yn y Rhan hon, cyfeirir at reoliadau o dan is-adran (1) fel rheoliadau uno.
(3)Rhaid i reoliadau uno ddarparu ar gyfer—
(a)ffin y brif ardal newydd,
(b)enw’r brif ardal newydd,
(c)pa un a yw’r brif ardal newydd i fod yn sir neu’n fwrdeistref sirol,
(d)sefydlu cyngor ar gyfer y brif ardal newydd (yn unol ag adran 125),
(e)trosglwyddo swyddogaethau’r cynghorau sy’n uno i’r prif gyngor newydd, ac
(f)dirwyn y cynghorau sy’n uno i ben a’u diddymu.
(4)Pan fo’r brif ardal newydd i fod yn sir, rhaid i’r rheoliadau uno ddarparu bod y prif gyngor newydd yn cael enw’r sir ynghyd â’r geiriau “Cyngor Sir” neu’r gair “Cyngor”.
(5)Pan fo’r brif ardal newydd i fod yn fwrdeistref sirol, rhaid i’r rheoliadau uno ddarparu bod y prif gyngor newydd yn cael enw’r fwrdeistref sirol ynghyd â’r geiriau “Cyngor Bwrdeistref Sirol” neu’r gair “Cyngor”.
Gwybodaeth Cychwyn
I1A. 124 mewn grym ar 21.1.2021, gweler a. 175(1)(f)
(1)Rhaid i reoliadau uno ddarparu y bydd cyngor cysgodol ar gyfer y brif ardal newydd.
(2)Rhaid i gyngor cysgodol fod yn gyngor cysgodol etholedig oni fo Gweinidogion Cymru yn ystyried ei bod yn briodol darparu y bydd cyngor cysgodol dynodedig.
(3)Mae cyngor cysgodol etholedig—
(a)yn cynnwys y cynghorwyr a etholir yn yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor newydd, a
(b)yn cael ei sefydlu ar y pedwerydd diwrnod ar ôl yr etholiad hwnnw, pan fydd y cynghorwyr hynny yn llenwi eu swyddi fel aelodau cysgodol.
(4)Mae cyngor cysgodol dynodedig—
(a)yn cynnwys holl aelodau’r cynghorau sy’n uno, a
(b)yn cael ei sefydlu ar y dyddiad a bennir yn y rheoliadau uno fel y dyddiad pan fydd yr aelodau hynny yn llenwi eu swyddi fel aelodau cysgodol.
(5)Rhaid i’r rheoliadau uno wneud darpariaeth—
(a)i’r cyngor cysgodol benodi gweithrediaeth gysgodol, ar ffurf gweithrediaeth arweinydd a chabinet,
(b)yn achos cyngor cysgodol dynodedig, sy’n pennu cyfansoddiad y weithrediaeth gysgodol,
(c)sy’n pennu swyddogaethau’r cyngor cysgodol a’r weithrediaeth gysgodol, ac ynglŷn ag arfer y swyddogaethau hynny, yn ystod y cyfnod cysgodol, a
(d)ynglŷn ag ariannu’r cyngor cysgodol.
(6)Caiff darpariaeth a wneir yn unol ag is-adran (5)(d) roi swyddogaethau i gyngor sy’n uno, gan gynnwys mewn perthynas â gweinyddu cyllid y cyngor cysgodol.
(7)Yn is-adran (5)(c), ystyr y “cyfnod cysgodol” yw’r cyfnod—
(a)sy’n dechrau â’r dyddiad yr awdurdodir neu y gwneir hi’n ofynnol yn gyntaf i’r awdurdod cysgodol arfer unrhyw swyddogaethau yn unol â’r rheoliadau uno, a
(b)sy’n dod i ben yn union cyn y dyddiad trosglwyddo.
(8)Rhaid i’r rheoliadau uno ddarparu mai cyngor cysgodol etholedig yw’r cyngor cysgodol ar gyfer y brif ardal newydd hyd at y dyddiad trosglwyddo (ac o’r dyddiad hwnnw mae’n brif gyngor, ac mae ganddo holl swyddogaethau’r prif gyngor, ar gyfer y brif ardal newydd; ac mae’r weithrediaeth gysgodol yn weithrediaeth, ac mae ganddi holl swyddogaethau’r weithrediaeth, ar gyfer y prif gyngor).
(9)Yn achos cyngor cysgodol dynodedig, rhaid i’r rheoliadau uno ddarparu—
(a)mai’r cyngor cysgodol dynodedig yw’r cyngor cysgodol ar gyfer y brif ardal newydd hyd at y cyfnod cyn etholiad, a
(b)yn ystod y cyfnod cyn etholiad, bod y cyngor cysgodol yn brif gyngor, a bod ganddo holl swyddogaethau’r prif gyngor, ar gyfer y brif ardal newydd; a bod y weithrediaeth gysgodol yn weithrediaeth, a bod ganddi holl swyddogaethau’r weithrediaeth, ar gyfer y prif gyngor.
(10)Yn is-adran (9), ystyr “cyfnod cyn etholiad” yw’r cyfnod—
(a)sy’n dechrau â’r dyddiad trosglwyddo, a
(b)sy’n dod i ben yn union cyn y pedwerydd diwrnod ar ôl cynnal yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor newydd.
Gwybodaeth Cychwyn
I2A. 125 mewn grym ar 21.1.2021, gweler a. 175(1)(f)
(1)Rhaid i’r rheoliadau uno bennu a yw’r system bleidleisio sy’n gymwys i’r etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer y brif ardal newydd i fod—
(a)y system mwyafrif syml y darperir ar ei chyfer gan reolau a wneir, neu sy’n cael effaith fel pe baent wedi cael eu gwneud, o dan adran 36A o Ddeddf 1983, neu
(b)y system pleidlais sengl drosglwyddadwy y darperir ar ei chyfer gan reolau a wneir o dan adran 36A o Ddeddf 1983.
(2)Mewn perthynas â’r system bleidleisio a bennir yn y rheoliadau uno—
(a)rhaid iddi fod y system bleidleisio y cytunir arni gan y cynghorau sy’n uno, neu
(b)os na cheir cytundeb—
(i)rhaid iddi fod y system bleidleisio a ddefnyddir yn y ddau gyngor sy’n uno, neu pan fo tri chyngor neu ragor yn uno, yn yr holl gynghorau sy’n uno neu yn y mwyafrif ohonynt, yn union cyn dyddiad y cais, neu
(ii)os nad oedd y naill na’r llall o’r ddau gyngor sy’n uno, neu (pan fo tri chyngor neu ragor yn uno) os nad oedd y mwyafrif o’r cynghorau sy’n uno, yn defnyddio’r un system bleidleisio yn union cyn dyddiad y cais, rhaid iddi fod y system bleidleisio a bennir gan Weinidogion Cymru ar ôl ymgynghori â’r cynghorau sy’n uno.
(3)Yn is-adran (2)(b), ystyr “dyddiad y cais” yw’r dyddiad y gwneir y cais i uno.
(4)Os gwneir cais i uno cyn i adran 7 ddod i rym—
(a)nid yw is-adrannau (1) a (2) o’r adran hon yn gymwys mewn perthynas â’r rheoliadau uno sy’n ymwneud â’r cais, a
(b)rhaid i’r rheoliadau hynny ddarparu, os yw adran 7 mewn grym ar ddiwrnod yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer y brif ardal newydd, bod y system mwyafrif syml yn gymwys i’r etholiad hwnnw.
Gwybodaeth Cychwyn
I3A. 126 mewn grym ar 21.1.2021, gweler a. 175(1)(f)
(1)Rhaid i reoliadau uno bennu—
(a)dyddiad yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer y brif ardal newydd, a
(b)cyfnodau swyddi cynghorwyr a etholir yn yr etholiad hwnnw.
(2)Caiff rheoliadau uno gynnwys darpariaeth—
(a)sy’n dileu etholiad cyffredin ar gyfer cynghorwyr i un neu ragor o’r cynghorau sy’n uno ac yn estyn cyfnodau swyddi presennol cynghorwyr;
(b)sy’n dileu etholiad ar gyfer maer etholedig i un neu ragor o’r cynghorau sy’n uno ac yn estyn cyfnodau swyddi presennol meiri etholedig;
(c)mewn perthynas â gofynion i lenwi swyddi cynghorydd, is-gadeirydd neu gadeirydd sy’n digwydd dod yn wag, a chynnal etholiadau yn unrhyw un neu ragor o’r cynghorau sy’n uno neu’r cyngor cysgodol er mwyn llenwi swyddi sy’n digwydd dod yn wag;
(d)sy’n gohirio etholiad cyffredin ar gyfer cynghorwyr i gynghorau cymuned yn y brif ardal newydd ac yn estyn cyfnodau swyddi presennol cynghorwyr.
(3)Caiff rheoliadau uno hefyd gynnwys darpariaeth ynglŷn ag—
(a)penodi swyddog canlyniadau yn yr etholiad cyffredin cyntaf ar gyfer cynghorwyr i’r prif gyngor ar gyfer y brif ardal newydd;
(b)talu am wariant yr eir iddo wrth gynnal yr etholiad hwnnw, gan gynnwys darpariaeth ar gyfer gwneud dyfarniadau gan Weinidogion Cymru ynglŷn â sut y mae gwariant i’w dalu;
(c)datganiadau derbyn swydd cynghorydd i’r prif gyngor newydd;
(d)cynnal cyfarfod cyntaf y prif gyngor newydd.
(4)Caiff darpariaeth a wneir o dan is-adran (3)(a) gynnwys darpariaeth i Weinidogion Cymru roi cyfarwyddydau i brif gyngor o ran penodi swyddog canlyniadau, ac ar gyfer gorfodi cyfarwyddydau o’r fath.
Gwybodaeth Cychwyn
I4A. 127 mewn grym ar 21.1.2021, gweler a. 175(1)(f)
The Whole Act you have selected contains over 200 provisions and might take some time to download. You may also experience some issues with your browser, such as an alert box that a script is taking a long time to run.
Would you like to continue?
The Whole Act you have selected contains over 200 provisions and might take some time to download.
Would you like to continue?
Y Ddeddf Gyfan you have selected contains over 200 provisions and might take some time to download. You may also experience some issues with your browser, such as an alert box that a script is taking a long time to run.
Would you like to continue?
Y Rhestrau you have selected contains over 200 provisions and might take some time to download. You may also experience some issues with your browser, such as an alert box that a script is taking a long time to run.
Would you like to continue?
Y Diweddaraf sydd Ar Gael (diwygiedig):Y fersiwn ddiweddaraf sydd ar gael o’r ddeddfwriaeth yn cynnwys newidiadau a wnaed gan ddeddfwriaeth ddilynol ac wedi eu gweithredu gan ein tîm golygyddol. Gellir gweld y newidiadau nad ydym wedi eu gweithredu i’r testun eto yn yr ardal ‘Newidiadau i Ddeddfwriaeth’. Dim ond yn Saesneg y mae’r fersiwn ddiwygiedig ar gael ar hyn o bryd.
Gwreiddiol (Fel y’i Deddfwyd neu y’i Gwnaed) - Saesneg: Mae'r wreiddiol Saesneg fersiwn y ddeddfwriaeth fel ag yr oedd pan gafodd ei deddfu neu eu gwneud. Ni wnaed unrhyw newidiadau i’r testun.
Gwreiddiol (Fel y’i Deddfwyd neu y’i Gwnaed)-Cymraeg:Y fersiwn Gymraeg wreiddiol o’r ddeddfwriaeth fel yr oedd yn sefyll pan gafodd ei deddfu neu ei gwneud. Ni wnaed unrhyw newidiadau i’r testun.
Rhychwant ddaearyddol: Indicates the geographical area that this provision applies to. For further information see ‘Frequently Asked Questions’.
Dangos Llinell Amser Newidiadau: See how this legislation has or could change over time. Turning this feature on will show extra navigation options to go to these specific points in time. Return to the latest available version by using the controls above in the What Version box.
Gallwch wneud defnydd o ddogfennau atodol hanfodol a gwybodaeth ar gyfer yr eitem ddeddfwriaeth o’r tab hwn. Yn ddibynnol ar yr eitem ddeddfwriaeth sydd i’w gweld, gallai hyn gynnwys:
This timeline shows the different points in time where a change occurred. The dates will coincide with the earliest date on which the change (e.g an insertion, a repeal or a substitution) that was applied came into force. The first date in the timeline will usually be the earliest date when the provision came into force. In some cases the first date is 01/02/1991 (or for Northern Ireland legislation 01/01/2006). This date is our basedate. No versions before this date are available. For further information see the Editorial Practice Guide and Glossary under Help.
Defnyddiwch y ddewislen hon i agor dogfennau hanfodol sy’n cyd-fynd â’r ddeddfwriaeth a gwybodaeth am yr eitem hon o ddeddfwriaeth. Gan ddibynnu ar yr eitem o ddeddfwriaeth sy’n cael ei gweld gall hyn gynnwys:
liciwch ‘Gweld Mwy’ neu ddewis ‘Rhagor o Adnoddau’ am wybodaeth ychwanegol gan gynnwys