Adran 1: Y Comisiynydd
4.Mae’r adran hon yn sefydlu swydd Comisiynydd, sydd i’w benodi gan y Cynulliad (ond gweler yr esboniad ym mharagraff 1 o’r Atodlen isod). Er mwyn lleihau’r risg y bydd yna wrthdaro buddiannau, mae rhai personau wedi’u hanghymhwyso rhag cael eu penodi, sef Aelodau’r Cynulliad neu’r rheini sydd wedi bod yn Aelodau Cynulliad yn ystod y ddwy flynedd flaenorol ac, yn yr un modd, staff y Cynulliad neu Lywodraeth Cynulliad Cymru, neu’r rheini sydd wedi bod yn aelodau o staff y Cynulliad neu Lywodraeth Cynulliad Cymru yn ystod y ddwy flynedd flaenorol. Mae person a benodir yn Gomisiynydd yn peidio â dal y swydd honno’n awtomatig: os daw’n ymgeisydd i’w ethol i’r Cynulliad; os caiff ei benodi i swydd y Cwnsler Cyffredinol neu os dynodir ef dros dro i arfer swyddogaethau’r swydd honno; neu os daw’n aelod o staff y Cynulliad neu Lywodraeth Cynulliad Cymru.
5.Mae’r Comisiynydd i’w benodi am gyfnod penodedig o chwe blynedd. Ni chaniateir i’r Comisiynydd gael ei benodi am gyfnod neu gyfnodau ychwanegol (boed yn olynol neu beidio).
6.Cyn diwedd cyfnod, caiff y Comisiynydd ymddiswyddo neu gael ei ddiswyddo drwy benderfyniad gan y Cynulliad ar yr amod bod y penderfyniad yn cael ei basio â mwyafrif o ddau draean.
