Rheoliadau Gofynion Gwahanu Gwastraff (Cymru) 2023

NODYN ESBONIADOL

(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Rheoliadau)

Mae’r Rheoliadau hyn yn nodi’r gofynion gwahanu yng Nghymru at ddibenion adran 45AA o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990 (p. 43) gyda’r nod o sicrhau bod gwastraff yn cael ei reoli mewn modd sy’n hyrwyddo ailgylchu o safon uchel. Mae’r gofynion gwahanu yn gymwys mewn cysylltiad â phob mangre ac eithrio eiddo domestig a charafannau.

Caiff gofynion gwahanu eu pennu mewn perthynas â chyflwyno gwastraff i’w gasglu (rheoliad 3), casglu’r gwastraff hwnnw (rheoliad 4) a thrin gwastraff sydd wedi ei gasglu ar wahân (rheoliad 5).

Diffinnir “ffrydiau gwastraff ailgylchadwy” yn rheoliad 2 i olygu (a) gwydr (b) cartonau a’u tebyg, metel a phlastig (c) papur a cherdyn (d) gwastraff bwyd (e) offer trydanol ac electronig gwastraff bach nas gwerthwyd ac (f) tecstilau nas gwerthwyd. Mae’r is-ffracsiynau gwastraff o fewn pob un o’r ffrydiau gwastraff ailgylchadwy sy’n ddarostyngedig i’r gofynion gwahanu wedi eu nodi yn Atodlen 1.

Mae rheoliad 3 yn ei gwneud yn ofyniad sylfaenol i bob ffrwd wastraff ailgylchadwy gael ei chyflwyno ar wahân er mwyn ei chasglu. Rhaid i’r rheini sy’n casglu gwastraff o’r fath, neu sy’n trefnu iddo gael ei gasglu, gasglu’r ffrydiau gwastraff ailgylchadwy ar wahân (rheoliad 4). Ni chaniateir i’r rheini sydd wedyn yn trin y gwastraff hwnnw ei gymysgu ag unrhyw ffrwd wastraff ailgylchadwy arall na’i gymysgu â mathau eraill o wastraff neu ddeunyddiau neu eitemau eraill (rheoliad 5). Mae rheoliad 2 yn darparu, pan fo meddiannydd mangre yn mynd â gwastraff a reolir (a ddiffinnir yn rheoliad 2) i fan casglu canoledig (er enghraifft, canolfan ailgylchu gwastraff neu fanc casglu) fod hyn yn gyfystyr â “cyflwyno i’w gasglu” o dan y Rheoliadau.

Nid yw’n ofynnol i ysbytai gyflwyno gwastraff ar wahân er mwyn ei gasglu tan 6 Ebrill 2026. Diffinnir “ysbyty” yn rheoliad 2.

Mae’r Rheoliadau hyn yn diwygio adrannau 46 (daliedyddion ar gyfer gwastraff aelwydydd) a 47 (daliedyddion ar gyfer gwastraff masnachol neu ddiwydiannol) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990 i egluro’r berthynas rhwng gofyniad a osodir gan awdurdod casglu gwastraff yng Nghymru drwy hysbysiad o dan yr adrannau hynny a’r gofynion a nodir yn adran 45AA a’r Rheoliadau hyn.

Mae’r Rheoliadau hyn yn diwygio Rheoliadau Gwastraff (Cymru a Lloegr) 2011 (O.S. 2011/988) er mwyn cyfyngu ar gymhwyso, o ran Cymru, reoliadau 13 (dyletswyddau mewn perthynas â chasglu gwastraff) a 14 (dyletswydd mewn perthynas â gwastraff sydd wedi ei gasglu) o’r Rheoliadau hynny i eiddo domestig a charafannau, fel y’u diffinnir yn adran 75(5)(a) a (b) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990.

Mae’r troseddau mewn cysylltiad â thorri’r gofynion gwahanu wedi eu cynnwys yn adran 45AA(8) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990.

Mae cyfundrefn sancsiynau sifil yn cael ei chyflwyno i alluogi’r rheoleiddiwr i osod cosbau ariannol penodedig, cosbau ariannol amrywiadwy a chosbau am beidio â chydymffurfio (rheoliad 6 a pharagraffau 1, 11 a 19 o Atodlen 2). Y rheoleiddiwr, at ddibenion y Rheoliadau hyn, yw Adnoddau Naturiol Cymru.

Mae’r Rheoliadau hyn yn gwneud darpariaeth ar gyfer y weithdrefn sy’n ymwneud â’r sancsiynau sifil, gan gynnwys apelau. Mae apelau o dan y Rheoliadau hyn i’w cyflwyno i’r Tribiwnlys Haen Gyntaf.

Mae Atodlen 2 (paragraffau 25 i 27) yn darparu bod rhaid i Gorff Adnoddau Naturiol Cymru gyhoeddi canllawiau sy’n ymwneud â defnyddio sancsiynau sifil. Rhaid hefyd gyhoeddi canllawiau sy’n ymwneud â defnyddio cosbau am beidio â chydymffurfio a hysbysiadau adennill cost gorfodaeth (paragraff 26). Cyn i unrhyw ganllawiau gael eu cyhoeddi, mae’n ofynnol i’r rheoleiddiwr ymgynghori (paragraff 27). Mae’r Rheoliadau hefyd yn darparu ar gyfer cyhoeddi gwybodaeth ynghylch camau gorfodi a gymerir gan y rheoleiddiwr (paragraff 28 o Atodlen 2). Mae’r rheoleiddiwr yn gallu adennill costau penodol gorfodaeth (paragraff 22 o Atodlen 2) yn achos cosbau ariannol amrywiadwy.

Mae’r rheoleiddiwr yn gallu adennill unrhyw gosb ariannol benodedig, unrhyw gosb ariannol amrywiadwy neu unrhyw gosb am beidio â chydymffurfio a osodir gan y rheoleiddiwr o dan y Rheoliadau ynghyd ag unrhyw gosb ariannol am dalu’n hwyr (paragraff 29 o Atodlen 2).

Ystyriwyd Cod Ymarfer Gweinidogion Cymru ar gynnal Asesiadau Effaith Rheoleiddiol mewn perthynas â’r Rheoliadau hyn. O ganlyniad, lluniwyd asesiad effaith rheoleiddiol o’r costau a’r manteision sy’n debygol o ddeillio o gydymffurfio â’r Rheoliadau hyn. Gellir cael copi oddi wrth: Llywodraeth Cymru, Parc Cathays, Caerdydd CF10 3NQ ac ar wefan Llywodraeth Cymru ar www.llyw.cymru.